Bạn đã xem
Chất điện giải là gì? Vai trò và cách bổ sung hiệu quả mỗi ngày
Tô Ninh | 14/07/2025
Chất điện giải là gì? Đây là câu hỏi quan trọng khi bạn cảm thấy mệt mỏi, mất sức sau vận động hoặc thời tiết nắng nóng. Chất điện giải là các khoáng chất mang điện tích, đóng vai trò thiết yếu trong quá trình dẫn truyền thần kinh, điều hòa nhịp tim, co cơ và duy trì cân bằng nước trong cơ thể. Thiếu hụt điện giải có thể gây ra nhiều rối loạn nghiêm trọng. Bài viết dưới đây từ Hiệp Hồng Japan sẽ giúp bạn hiểu rõ chất điện giải là gì, vai trò cụ thể và cách bổ sung đúng cách để bảo vệ sức khỏe mỗi ngày.
I. Chất điện giải là gì?
Chất điện giải là những khoáng chất có điện tích, tồn tại dưới dạng ion trong chất lỏng của cơ thể như máu, nước tiểu, mồ hôi. Các chất điện giải phổ biến gồm: Natri (Na⁺), Kali (K⁺), Canxi (Ca²⁺), Magie (Mg²⁺), Clo (Cl⁻), Phosphate (PO₄³⁻), Bicarbonate (HCO₃⁻). Những ion này giúp truyền tín hiệu thần kinh, duy trì nhịp tim, cân bằng pH và điều hòa lượng nước trong tế bào.
I. Vai trò của chất điện giải đối với cơ thể
Mỗi loại chất điện giải có chức năng riêng, đóng vai trò thiết yếu trong hoạt động sống:
- Natri: Duy trì áp suất thẩm thấu, cân bằng pH, dẫn truyền xung thần kinh, giữ nước trong cơ thể.
- Kali: Điều chỉnh hoạt động tim, hỗ trợ co cơ, kiểm soát lượng axit nội bào, phối hợp cùng Natri để giữ ổn định chức năng cơ và thần kinh.
- Canxi: Góp phần vào cấu trúc xương, giúp đông máu, điều hòa hoạt động enzyme và co cơ.
- Magie: Tham gia vào hơn 300 phản ứng sinh hóa, điều hòa nhịp tim, ổn định thần kinh và cơ bắp.
Nhờ có các chất điện giải, cơ thể duy trì hoạt động sinh lý bình thường, từ nhịp tim đến chuyển hóa năng lượng.
II. Mất cân bằng điện giải: Nguyên nhân và dấu hiệu
Rối loạn điện giải xảy ra khi nồng độ các ion trong máu mất cân bằng – quá cao hoặc quá thấp.
Nguyên nhân:
- Mất nước do sốt, đổ mồ hôi nhiều, tiêu chảy, nôn ói.
- Lạm dụng thuốc lợi tiểu hoặc thuốc nhuận tràng.
- Chế độ ăn nghèo vi chất, rối loạn ăn uống.
Dấu hiệu nhận biết:
- Mệt mỏi, yếu cơ, chóng mặt.
- Nhịp tim không đều.
- Chuột rút, co giật, buồn nôn.
- Trường hợp nặng có thể dẫn đến tử vong.
Việc xét nghiệm và định lượng điện giải là cần thiết để đánh giá và điều trị sớm các rối loạn này.
IV. Nhu cầu chất điện giải mỗi ngày theo giới tính
Dưới đây là khuyến nghị lượng điện giải cần thiết mỗi ngày theo Viện Dinh dưỡng:
| Khoáng chất | Nam giới | Nữ giới | Nguồn bổ sung |
| Natri | ≤ 2.000 mg | ≤ 2.000 mg | Nước điện giải, thực phẩm tự nhiên |
| Kali | ~4.700 mg | ~4.700 mg | Chuối, bơ, khoai lang, rau lá xanh |
| Canxi | ~800 mg | ~800 mg | Sữa, thủy sản, các loại đậu |
| Magie | 330–350 mg | 255–265 mg | Các loại hạt, rau xanh, ngũ cốc nguyên cám |
V. Vì sao cơ thể cần chất điện giải?
Chất điện giải không chỉ là yếu tố vi lượng mà còn tối quan trọng trong nhiều quá trình sống:
- Duy trì cân bằng chất lỏng trong và ngoài tế bào.
- Hỗ trợ dẫn truyền tín hiệu thần kinh.
- Ổn định huyết áp và điều hòa nhịp tim.
- Cải thiện tuần hoàn máu, chuyển hóa năng lượng.
- Tăng cường chức năng cơ bắp, nhất là cơ tim.
- Hỗ trợ vận chuyển dinh dưỡng và loại bỏ độc tố.
VI. Cách bổ sung chất điện giải hiệu quả
1. Uống đủ nước mỗi ngày
Uống nước lọc đều đặn là cách đơn giản và hiệu quả nhất để hỗ trợ cân bằng điện giải. Khi tập luyện hoặc vận động mạnh, bạn nên tăng cường lượng nước và cân nhắc bổ sung thêm điện giải.
2. Dùng sữa ít béo hoặc tách béo
Sữa chứa nhiều Canxi, Magie và có khả năng giữ nước lâu hơn nhờ vào hàm lượng protein. Uống sau khi vận động sẽ giúp phục hồi cơ nhanh hơn.
3. Ăn nhiều rau củ và trái cây
Các loại quả mọng nước như dưa hấu, cam, bưởi, cà chua hay rau lá xanh chứa lượng điện giải tự nhiên cao, giúp bù nước và khoáng hiệu quả.
4. Sử dụng trà và cà phê vừa phải
Chỉ nên uống dưới 300mg caffeine mỗi ngày (tương đương 2 ly cà phê). Caffeine có thể gây mất nước nếu dùng quá mức, nhưng ở liều phù hợp vẫn hỗ trợ tinh thần tỉnh táo.
5. Bổ sung nước điện giải đóng chai khi cần thiết
Nước bù điện giải là lựa chọn tiện lợi cho trẻ em và người lớn sau vận động. Sản phẩm chứa Natri, Kali, vitamin và khoáng chất thiết yếu.
Mời bạn tham khảo thêm một số sản phẩm đang được khuyến mãi:
VII. Kết luận
Chất điện giải là thành phần sống còn đối với sức khỏe con người – từ trao đổi chất, thần kinh, cơ tim đến thải độc và hydrat hóa. Hãy chủ động bổ sung chất điện giải thông qua thực phẩm, nước uống và chế độ sinh hoạt hợp lý mỗi ngày.
Hiệp Hồng Japan khuyến nghị bạn nên theo dõi cơ thể thường xuyên, đặc biệt trong mùa nắng nóng hoặc khi vận động nhiều, để đảm bảo sức khỏe luôn ở trạng thái cân bằng tối ưu.
